Kaizen en Kaikaku: het verschil tussen continu verbeteren en radicaal vernieuwen
In de wereld van Lean vliegen Japanse termen je al snel om de oren. Twee bekende begrippen die vaak door elkaar worden gehaald – maar wezenlijk van elkaar verschillen – zijn Kaizen en Kaikaku. Beide gaan over verbeteren, maar de manier waarop en de impact ervan zijn totaal verschillend. Begrijp je het verschil, dan kun je als organisatie écht slagkracht ontwikkelen. In deze blog leg ik je het verschil uit én hoe je ze slim combineert in je verbeterstrategie.
Kaizen: kleine stapjes, elke dag een beetje beter
Kaizen betekent letterlijk “verandering ten goede”. In de praktijk staat het voor continue verbetering door kleine, laagdrempelige aanpassingen. Denk aan het verbeteren van een werkproces, het versimpelen van een formulier of het slimmer organiseren van een werkplek.
De kracht van Kaizen zit in het collectieve: het hele team doet mee. Iedereen ziet kansen, pakt ze op, experimenteert en leert. Geen grote investeringen, geen disruptie – wél een cultuur waarin verbeteren de standaard is. En juist daardoor worden grote sprongen gemaakt.
Voorbeelden van Kaizen:
- Bottlenecks in een proces identificeren en wegnemen
- De onboarding van nieuwe collega’s soepeler maken
- Een taak die handmatig gebeurt, automatiseren
Kaikaku: rigoureus anders voor doorbraken
Waar Kaizen staat voor evolutionaire verbetering, draait Kaikaku om revolutionaire verandering. Letterlijk betekent het “radicale hervorming”. Kaikaku zet de boel op z’n kop: het gaat om grote, ingrijpende veranderingen die het fundament van hoe je werkt opnieuw vormgeven.
Kaikaku vraagt lef. Het is de reset-knop indrukken: bestaande structuren loslaten, processen volledig herzien of nieuwe technologieën implementeren. Ja, het kost meer energie, tijd en geld dan Kaizen – maar het levert ook een doorbraak op die je met kleine stapjes nooit bereikt.
Voorbeelden van Kaikaku:
- Een compleet nieuw product introduceren
- De organisatiestructuur omgooien naar zelforganiserende teams
- Het volledig digitaliseren van een productielijn
Afbeelding 1: Een mooie weergave van het verschil tusssen Kaizen en Kaikaku
Vier vormen van Kaikaku
Radicale verbetering komt in meerdere gedaanten. Binnen Lean onderscheiden we grofweg vier typen Kaikaku:
- Proces-Kaikaku: bijvoorbeeld een hele productielijn herinrichten om flow te verbeteren.
- Product-Kaikaku: een bestaande dienst herontwerpen zodat deze beter aansluit bij klantbehoeften.
- Organisatie-Kaikaku: zoals het vervangen van hiërarchie door een teamgebaseerd model.
- Technologie-Kaikaku: bijvoorbeeld automatisering of het introduceren van nieuwe softwareplatforms.
Waarom het niet Kaizen of Kaikaku is – maar allebei
Veel organisaties denken dat ze moeten kiezen: gaan we voor incrementele verbetering (Kaizen) of zetten we in op disruptie (Kaikaku)? Het antwoord is simpel: je hebt ze allebei nodig.
Kaizen houdt je in beweging. Het voorkomt stilstand en voedt een cultuur waarin verbeteren normaal is. Kaikaku breekt patronen open en maakt ruimte voor échte transformatie. Combineer je de twee? Dan ben je continu aan het optimaliseren, terwijl je tegelijk de ruimte creëert voor sprongen vooruit.
De voordelen op een rij
✅ Snellere verbetering: kleine en grote stappen versterken elkaar
✅ Betrokken medewerkers: door samen te verbeteren groeit eigenaarschap
✅ Hogere efficiëntie: verspillingen verdwijnen uit processen én systemen
✅ Cultuurverandering: verbeteren wordt iets van iedereen
✅ Concurrentievoordeel: je wordt wendbaarder én innovatiever
Maar… er zijn ook uitdagingen
Zoals bij elke verandering loop je tegen obstakels aan. Denk aan weerstand bij medewerkers, gebrek aan tijd of een cultuur waarin fouten vermijden belangrijker is dan leren. Zeker bij Kaikaku is het cruciaal om mensen mee te nemen in het waarom, ze goed te begeleiden en het veranderverhaal samen te schrijven.
In de praktijk: zo pak je het slim aan
Wil je effectief werken met Kaizen én Kaikaku? Dan zijn dit goede uitgangspunten:
- Bepaal eerst je doelen. Wanneer is iets een succes? Wat wil je bereiken?
- Bepaal wat de context vraagt: Moet het nu radicaal anders? Of hebben we tijd en capaciteit om het elke dag een stukje beter te doen?
- Investeer in training. Zorg dat mensen begrijpen hoe je verbetert.
- Start klein, denk groot. Begin met Kaizen om beweging te krijgen, gebruik Kaikaku om koers te verleggen.
- Geef het goede voorbeeld. Verandering begint bij leiderschap.
- Evalueer en vier successen. Houd bij wat werkt, leer van wat niet werkt, en vier elke stap vooruit.
Tot slot
Kaizen en Kaikaku zijn twee kanten van dezelfde Lean-medaille. De één gaat over elke dag iets beter, de ander over het rigoureus anders doen. Door beide strategieën slim in te zetten, bouw je aan een organisatie die niet alleen verbetert – maar echt transformeert.
Wil je samen kijken hoe je dit kunt toepassen in jouw team of organisatie? Neem gerust contact op. We helpen je graag verder.
